Studia Periegetica

Rola stereotypów w postrzeganiu Rumunii jako destynacji turystycznej przez polskich turystów – wyniki badania pilotażowego

Michał Żemła — 2025-03-16

Celem artykułu jest podkreślenie roli negatywnych stereotypów w kształtowaniu wizerunku destynacji na przykładzie wyobrażeń polskich turystów na temat Rumunii. Do zbadania tego zagadnienia wykorzystano analizę skojarzeń werbalnych i wizualnych, które badano za pomocą ankiety internetowej z udziałem dwóch grup respondentów: jednej reprezentującej ogół polskich turystów (grupa ogólna) i drugiej reprezentującej osoby posiadające wiedzę i zainteresowanie wybranym krajem (eksperci). Wyniki wskazują, że przedstawiciele grupy ogólnej postrzegają Rumunię negatywnie, a ich wyobrażenia są w dużym stopniu ukształtowane przez tradycyjne stereotypy dotyczące ubóstwa i Romów. Stereotypy te nie występowały w odpowiedziach ekspertów. Wyniki świadczą o słabej wiedzy Polaków na temat Rumunii i o potrzebie działań komunikacyjnych w celu zmniejszenia wpływu coraz mniej aktualnych stereotypów.

Jakościowa i ilościowa ocena zagospodarowania rekreacyjnego na przykładzie parku Szachty w Poznaniu

Dawid Abramowicz — 2025-03-28

W związku z rosnącą potrzebą aktywnego spędzania wolnego czasu, a co za tym idzie, coraz większą wagą, jaką ludzie przywiązują do rekreacji, szczególnego znaczenia nabiera kwestia właściwego zarządzania zapleczem i zagospodarowaniem rekreacyjnym. Autorzy proponują trójetapową ocenę infrastruktury rekreacyjnej, która uwzględnia zarówno aspekt jakościowy, jak i ilościowy. Zaproponowane podejście może stanowić użyteczne narzędzie do wyznaczania kierunków rozwoju zaplecza rekreacyjnego na terenach o zróżnicowanym charakterze, a także pomóc w tworzeniu ram decyzyjnych dotyczących zmian w zagospodarowaniu rekreacyjnym na danym obszarze. Analiza mocnych i słabych stron, szans oraz zagrożeń związanych z aktualnym stanem zagospodarowania rekreacyjnego, a także lokalnych uwarunkowań środowiskowych i planistycznych umożliwia identyfikację cech wymagających ulepszenia lub modyfikacji. Przedstawione założenia metodologiczne zostały zastosowane do oceny zagospodarowania rekreacyjnego w parku miejskim w Poznaniu.

Rasizm i dyskryminacja rasowa w krajobrazie turystycznym apartheidu w RPA

Christian Rogerson — 2025-03-16

W piśmiennictwie turystycznym poświęcono dotychczas niewiele uwagi kwestiom dyskryminacji rasowej. Niniejszy artykuł stanowi nowatorski wkład w badania historyczne nad dyskryminacją rasową i zrozumieniem rasistowskich krajobrazów turystycznych. Analizą objęto RPA z jej bogatą historią dyskryminacji rasowej w latach apartheidu. Kontekstem badań uczyniono historyczne zapisy rasistowskiego krajobrazu turystyki w erze Jima Crowa w Stanach Zjednoczonych. Korzystając z szeregu materiałów archiwalnych i źródeł wtórnych, dokonano analizy ograniczonej mobilności ludności afrykańskiej, ewolucji wydzielonych przestrzeni turystycznych i granic rasistowskiego krajobrazu turystycznego apartheidu. Stwierdzono, że wydanie serii przewodników w latach
60. XX wieku przez South African Institute of Race Relations, w celu umożliwienia Afrykańczykom poruszania się po wrogim dla nich środowisku turystycznym, jest pod wieloma względami porównywalne do Green Book Jima Crowa w USA.

Podróżowanie bez ograniczeń? Możliwości i wyzwania wirtualnej rzeczywistości w turystyce osób z niepełnosprawnościami

Maciej Śledź — 2025-04-30

Celem artykułu jest ocena użyteczności technologii wirtualnej rzeczywistości (VR) jako alternatywy dla tradycyjnej turystyki dla osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza tych, które nie mogą podróżować fizycznie. Wykorzystując teorię przestrzeni wirtualnej Michaela Heima, przeanalizowano funkcjonalność i mechanizmy czterech aplikacji VR. Pod uwagę wzięto stopień immersji, interakcji i teleobecności. Stwierdzono, że choć analizowane aplikacje VR pozwalają na realistyczne zwiedzanie i mają wartość edukacyjną, ich użyteczność ograniczają wysokie koszty sprzętu, konieczność interakcji fizycznej oraz niewielka liczba lokalizacji dostępnych w aplikacjach narracyjnych. Technologia VR jawi się jako obiecująca forma turystyki dostępnej, lecz wymaga dalszego rozwoju, szczególnie poprawy elastyczności interfejsów i możliwości sprzętowych, aby lepiej służyć osobom o różnych potrzebach i stopniach niepełnosprawności.

Segmentacja turystów na podstawie ich percepcji, preferencji i motywacji dotyczących technologii cyfrowych

Mavis Chamboko-Mpotaringa — 2025-05-28

Głównym założeniem segmentacji rynku jest lepsze poznanie specyfiki różnych grup konsumentów. Ignorowanie różnic występujących wśród turystów korzystających z narzędzi cyfrowych może być niekorzystne dla przedsiębiorstw i destynacji turystycznych. Opierając się na wielorakich założeniach teoretycznych, autorzy badania dokonali klasyfikacji turystów korzystających z technologii cyfrowych na potrzeby marketingu cyfrowego, biorąc pod uwagę ich percepcje, preferencje i motywacje dotyczące technologii cyfrowych. Na podstawie analizy czynnikowej danych ankietowych zebranych od 401 turystów z RPA, zidentyfikowano trzy czynniki związane
z percepcją, preferencjami i motywacją. Czynniki te posłużyły jako kryteria segmentacji. W wyniku analizy skupień wyodrębniono trzy grupy turystów: biegle posługujących się technologią cyfrową, sceptycznie nastawionych i umiarkowanych entuzjastów. Przedstawione wyniki stanowią wkład do badań w dziedzinie segmentacji rynku poprzez wskazanie różnic między turystami, jeśli chodzi o ich postawy wobec technologii cyfrowych, zwłaszcza pod względem stopnia ich wykorzystania i zaufania do marketingu cyfrowego.

Analiza bibliometryczna powiązań między cyfryzacją a zrównoważonym rozwojem sektora MŚP turystycznych na obszarach wiejskich

Njabulo Ndlovu — 2025-06-11

Ze względu na swoją specyfikę i elastyczność firmy turystyczne należące do sektora MŚP czerpią korzyści płynące z cyfryzacji i osiągają wiele celów zrównoważonego rozwoju. Choć społeczności wiejskie również próbują wykorzystać możliwości, jakie dają rozwiązania cyfrowe, w wielu przypadkach potencjał tych technologii pozostaje w dużej mierze niewykorzystany, co utrudnia prowadzenie zrównoważonej działalności gospodarczej. Lepszy dostęp i większe wsparcie w tej dziedzinie mogłyby zminimalizować cyfrowe wykluczenie, przyczyniając się do bardziej efektywnego użytkowania niedrogich platform cyfrowych. Artykuł zawiera systematyczny przegląd publikacji na temat cyfryzacji i zrównoważonego rozwoju mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw turystycznych na obszarach wiejskich przeprowadzony zgodnie z wytycznymi PRISMA. Analizie poddano 318 artykułów znajdujących się w bazie Scopus, które ukazały się w okresie od 2014 do 2024 roku. Wyniki analizy zawierają szereg wskazówek na temat możliwości poprawy długofalowej stabilności ekonomicznej małych i średnich firm turystycznych działających na obszarach wiejskich za pomocą niedrogich technologii cyfrowych.

Wpływ praktyk w dziedzinie zarządzania kadrami na zadowolenie i lojalność pracowników oraz wyniki hotelu — studium hoteli w Antalyi

Mohammadsadegh Omidvar — 2025-06-16

Zarządzanie zasobami ludzkimi odgrywa kluczową rolę we wszystkich przedsiębiorstwach, szczególnie w branży hotelarskiej, która koncentruje się na obsłudze klienta i działaniach interpersonalnych. Opisane w artykule badanie miało na celu sprawdzenie, w jaki sposób praktyki w dziedzinie zarządzania kadrami wpływają (zmienna 1) na zadowolenie (zmienna 2) i lojalność pracowników (zmienna 3) oraz, w ostatecznym rozrachunku, na ogólne wyniki hotelu (zmienna 4). Na podstawie informacji zawartych w literaturze przedmiotu, autorzy zaproponowali model teoretyczny przedstawiający relacje między tymi czterema zmiennymi i postawili pięć hipotez. Do oceny modelu zastosowano analizę równań strukturalnych (SEM), wykorzystując dane ilościowe zebrane w ankiecie internetowej przeprowadzonej z udziałem 423 pracowników hoteli w Antalyi w Turcji. Wyniki SEM potwierdziły wszystkie hipotezy badania, wskazując, że praktyki dotyczące zarządzania kadrami znacząco i bezpośrednio wpływają na zadowolenie i lojalność pracowników. Ponadto stwierdzono, że zadowolenie pracowników bezpośrednio i znacząco wpływa na ich lojalność.

Specjalizacja turystyczna małych państw wyspiarskich globalnego Południa a poziom ich rozwoju społecznego, zamożności oraz ubóstwa

Michał Jasiński — 2025-07-03

Celem niniejszego artykułu jest omówienie teoretycznych podstaw koncepcji małych państw wyspiarskich globalnego Południa, przedstawienie kontrowersji związanych z kryteriami klasyfikacji tych państw oraz zbadanie zależności pomiędzy specjalizacją turystyczną poszczególnych krajów w tej grupie a poziomem ich rozwoju społecznego, zamożności i ubóstwa. Znaczenie turystyki w gospodarce 38 państw wyspiarskich oceniono za pomocą syntetycznego wskaźnika specjalizacji turystycznej (WST) złożonego z trzech mierników, z wykorzystaniem danych dotyczących liczby mieszkańców i turystów zagranicznych oraz wielkości eksportu turystycznego i PKB dla roku 2023. Do oceny poziomu rozwoju społecznego i zamożności zastosowano wskaźnik rozwoju społecznego (HDI) oraz wielkość dochodu narodowego brutto na jednego mieszkańca dla roku 2022. Poziom ubóstwa ustalono na podstawie wartości wskaźnika wielowymiarowego ubóstwa (MPI) dla roku 2022 oraz odsetka osób żyjących poniżej granicy ubóstwa wynoszącej 2,15 USD dziennie (uśrednionych wartości dla lat 2012–2023). Na podstawie przeprowadzonej analizy wyróżniono 5 państw, które w dużej mierze polegają na turystyce: Antigua i Barbuda, Bahamy, Malediwy, Seszele oraz St. Lucia. Biorąc pod uwagę mierniki cząstkowe WST, do grupy tej można też zaliczyć 10 innych krajów: Barbados, Belize, Fidżi, Grenadę, Jamajkę, Republikę Zielonego Przylądka, Samoa, St. Kitts i Nevis, St. Vincent i Grenadyny. Wskazane państwa charakteryzują się wyższymi wartościami wskaźnika rozwoju społecznego, większym poziomem zamożności oraz mniejszymi wartościami ubóstwa.