Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu

ZMIANY STRUKTURALNE W PRODUKCJI PRZEMYSŁOWEJ UKRAINY W WARUNKACH WOJENNYCH

Olena Liahovska — 2024-11-12

Zbadano zmiany w strukturze przemysłu Ukrainy w celu identyfikacji czynników osłabiających i zwiększających potencjał przemysłowy kraju. Wyróżniono branże przemysłu, które miały największy wpływ na zmiany strukturalne. Wskazano główne przyczyny i konsekwencje takich zmian strukturalnych. W szczególności zauważono, że praktyczne zniszczenie przemysłu metalurgicznego miało znaczący wpływ na gospodarkę Ukrainy. Zamiast tego nastąpił wzrost struktury przemysłowej segmentów: wytwarzanie energii elektrycznej, gazu, pary i klimatyzacji, produkcja wyrobów z drewna, produkcja wyrobów farmaceutycznych oraz produkcja tekstyliów. Przeanalizowano wolumen sprzedaży wyrobów przemysłowych poza granicami państwa. Określono udział tych wyrobów w sprzedaży oraz strukturę sprzedanych wyrobów przemysłowych poza granicami kraju. Ustalono krytyczne kierunki produkcji przemysłowej na Ukrainie oraz perspektywy rozwoju potencjału przemysłowego w nowoczesnych warunkach.

WPŁYW ROSYJSKIEJ AGRESJI ZBROJNEJ NA ROLNICTWO UKRAINY

SVITLANA ISHCHUK — 2024-11-12

Streszczenie: podano informacje o stratach, jakie w rolnictwie Ukrainz wyrządziła zbrojna agresja Rosji na pełną skalę (w ujęciu głównych aktywów i pozycji strat pośrednich). Analizie poddano wartość wskaźnika produkcji rolnej roślin i zwierząt gospodarskich na Ukrainie w przekroju regionalnym. Dokonano strukturalnej i dynamicznej oceny powierzchni upraw rolnych w obwodach Ukrainy w okresie wojny. Zmianę wielkości produkcji (zbiór brutto) roślin rolniczych w ujęciu naturalnym diagnozuje się w korelacji ze zmianą powierzchni zasiewów i produktywności. Pokazano skuteczność państwowych narzędzi stymulacji rozwoju ukraińskiego sektora rolnego w warunkach stanu wojennego oraz w perspektywie powojennej ożywienia gospodarczego.

STAN I PERSPEKTYWY EKSPORTU TOWAROWEGO UKRAINY POD WPŁYWEM AGRESJI ROSJI NA PEŁNĄ SKALĘ

Luybomyr Sozanskyy — 2024-11-12

W opracowaniu przeprowadzono analizę strukturalną i dynamiczną eksportu towarów Ukrainy w roku 2022. Uzasadnione jest, że spadek eksportu towarów Ukrainy w 2022 roku, biorąc pod uwagę katastrofalne wyzwania, z jakimi boryka się naród ukraiński, można uznać za osiągnięcie gospodarcze. Struktura eksportu towarowego Ukrainy w 2022 roku nie uległa drastycznym zmianom. Jednocześnie pod wpływem złożonych wyzwań wywołanych agresją Federacji Rosyjskiej. Wzrosła surowcowa orientacja eksportu kilku towarowych pozycji produkcji roślinnej, a udział wyrobów hutniczych w strukturze eksportu towarowego Ukrainy znacznie się zmniejszył.

Podkreśla się, że eksportując surowce, Ukraina traci potencjalną wartość dodaną, nowe miesiące pracy i dochody budżetowe, jakie można byłoby uzyskać w wyniku przetworzenia tych surowców. Przedstawiono prawdopodobne zagrożenia i perspektywy eksportu towarów przy zastosowaniu eksportowego modelu rozwoju na Ukrainie. Zaproponowano koncepcyjne kierunki najnowszego modelu rozwoju gospodarczego i jego wpływ na strukturę i efektywność społeczno-gospodarczą ukraińskiego eksportu.

Polski Źródła danych cyfrowych w monitoringu bezpieczeństwa środowiska

Dariusz Drzewiecki — 2024-11-12

W publikacji zaprezentowano postęp w dziedzinie gromadzenia, przetwarzania oraz zobrazowania informacji dla bezpieczeństwa środowiskowego. Przedstawiono wybrane formy graficzne stosowane na mapach oraz zasady projekcji danych geograficznych przy wykorzystaniu nowoczesnych środków technicznych. Jako przykłady zaprezentowano ogólnodostępne wizualizacje stosowane w komunikacji międzynarodowej w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym, prezentowane przy pomocy najnowszych środków audiowizualnych. Dzięki sieci Internet i GPS można obserwować obiekty w dodatkowym wymiarze jakim jest ruch – do czego również odniesiono się w publikacji. Dodatkowo przedstawiono w zarysie wybrane przeglądarki produktów geoinformacyjnych.

"Uwarunkowania dostępu do przedszkoli w miastach grodzkich województwa śląskiego w cieniu pandemii SARS-CoV-2"

Gracjan Chrobak — 2024-11-12

Zapewnienie dostępności infrastruktury przedszkolnej dla osób z małymi dziećmi w wieku 3-6 lat należy do jednostek samorządu terytorialnego, w tym gmin miejskich. Celem niniejszego opracowania jest ustalenie klasyfikacji stopnia zagęszczenia placówek przedszkolnych w przekroju 19 miast grodzkich województwa śląskiego (zwanych obiektami), na tle pandemii SARS-CoV-2. Badaniem objęto dwa okresy: 2019 r., poprzedzający bezpośrednio wybuch pandemii SARS-CoV-2 (faza wstępna) i 2022 r., to jest czas wyhamowania jej negatywnego wpływu (faza końcowa). W obrębie analizy skupień wykorzystano metodę k średnich, obliczając w macierzy potencjalnych zmiennych egzogenicznych, poddanych uprzednio zabiegowi standaryzacji, pojedyncze kwadraty odległości euklidesowej od ich środków ciężkości. Przy osiągnięciu wartości minimum przez funkcję błędu i z zachowaniem zasady tzw. konwergencji nastąpiło zatrzymanie iteracji algorytmu macierzy, z odczytem przyporządkowania obiektów do k klas. W badaniu zauważono, że siatka placówek przedszkolnych (zmienna objaśniana Y) w latach 2019-2022 jest skorelowana z trzema zmiennymi objaśniającymi (komponenty zmiennej X_i): ilością aptek, liczbą bibliotek, a także stanem miejsc noclegowych na 1 km². Stwierdzono również znaczące różnice między średnimi wartościami sieci przedszkoli, a czynnikami w postaci zagęszczenia placówek bibliotecznych i punktów aptecznych na tle 19 miast grodzkich w badanym horyzoncie czasowym. Z perspektywy wahań klasyfikacji ośrodków wychowania przedszkolnego na 1 km² powierzchni największą zmianę na przełomie lat 2022/2019 zaliczył Bytom (Δ+3), podczas gdy o jedno miejsce do drugiego klastru awansowały Piekary Śląskie, Ruda Śląska i Tychy (Δ+1).

PODATEK U ŹRÓDŁA JAKO NARZĘDZIE UNIKANIA PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA PRZEZ MIĘDZYNARODOWE KORPORACJE

Halina Buk — 2024-11-12

Przedmiotem artykułu jest podatek dochodowy u źródła związany ze
współpracą międzynarodową przedsiębiorstw. Głównym celem pracy jest
przedstawienie mechanizmu funkcjonowania i rozliczania podatku u
źródła oraz rozpoznanie jego wykorzystania jako narzędzia unikania
podwójnego opodatkowania przez międzynarodowe korporacje. Podstawowymi metodami badawczymi jest krytyczna analiza literatury przedmiotu i obowiązujących w Unii Europejskiej regulacji podatkowych oraz badania ankietowe na próbie 119 respondentów - pracowników korporacji międzynarodowych. Wyciągnięto wnioski potwierdzają, że stosowanie podatku u źródła sprzyja współpracy międzynarodowej oraz ogranicza unikanie podwójnego opodatkowania. Podejmowane od kilku lat inicjatywy OECD wpływają pozytywnie na zmiany regulacji podatkowych w Unii Europejskiej, gdyż od 2027 r. funkcjonowanie podatku u źródła ma być bardziej zestandaryzowane i rodzić mniej problemów w praktycznym rozliczaniu tego podatku.

Analiza wrażliwości wyników estymacji współczynnika beta w modelu CAPM dla sektora spożywczego.

Anna Gomola — 2024-11-12

Celem artykułu jest oszacowanie poziomu ryzyka aktywów finansowych za pomocą modelu CAPM. Szacowanie parametrów w modelu CAPM odbywa się za pomocą klasycznej metody regresji liniowej. Jednym z założeń tej metody jest składnik losowy który posiada rozkład normalny. Rozkłady finansowych szeregów czasowych nie posiadają rozkładu normalnego, z powodu dużej liczby obserwacji odstających. W niniejszym artykule rozluźniliśmy założenia dotyczące rozkładu prawdopodobieństwa składnika losowego w regresji CAPM w celu dopuszczenia grubych ogonów oraz asymetrii. Analizy zostały przeprowadzone dla rynku polskiego oraz amerykańskiego dla sektora spożywczego. Oszacowany w ten sposób dał lepsze dopasowanie do danych aniżeli klasyczne CAPM.