Suburban Zones as Recreation and Tourism Reception Areas for Inhabitants of Polish Metropolises

Marzena Makowska-Iskierka

doi:10.5604/01.3001.0014.1218

Data publikacji : 2020-03-30

Tom 29 Nr 1 (2020)

Strefy podmiejskie jako obszary rekreacji i recepcji turystycznej dla mieszkańców polskich metropoli

Marzena Makowska-Iskierka

DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.1218

Abstrakt

Artykuł ma na celu przedstawienie specyfiki strefy podmiejskiej, w szczególności jako obszaru pełniącego funkcje rekreacyjno-turystyczne, głównie dla mieszkańców dużych miast (metropolii). Na podstawie badań własnych, przeprowadzonych na reprezentatywnej grupie Polaków - mieszkańców metropolii, ukazane zostały m.in. cele i motywy, częstotliwość i czas podejmowania przez nich aktywności rekreacyjnych i turystycznych na terenach podmiejskich. Na potrzeby opracowania zastosowano następujące metody badawcze: kwerendę literatury, obserwację własną, badanie sondażowe opinii publicznej Polaków. Niezbędne dane ilościowe uzyskano z badania przeprowadzonego na reprezentatywnej próbie populacji Polski pod koniec 2014 r., przy użyciu standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych, w ramach usługi Omnibus Express (CATI). Ankietowani mieszkańcy metropolii polskich podejmowali aktywność turystyczną i rekreacyjną w strefie podmiejskiej najczęściej codziennie lub prawie codziennie, przeważnie w gronie rodziny. Ich głównym celem był wypoczynek i rekreacja, odwiedziny krewnych lub znajomych, a także pobyt na działce letniskowej. Walory turystyczne i znajomość obszaru były istotniejszym czynnikiem decydującym o wyborze strefy podmiejskiej niż jej niewielka odległość od miejsca zamieszkania. Mieszkańcy dużych miast często korzystali z zakwaterowania podczas tych pobytów, w tym z własnego (prywatnego) domu letniskowego albo z mieszkania u krewnych lub znajomych, a także z noclegów świadczonych przez różne obiekty hotelarskie. Wskazane jest bieżące monitorowanie aktywności turystycznej i rekreacyjnej Polaków, również w odniesieniu do wykorzystywanych przez nich w tych celach przestrzeni. Poszerzone badania pozwoliłyby wskazać prawidłowości i tendencje, także w skali regionalnej, a tym samym lepiej planować oraz organizować ofertę rekreacyjną i turystyczną, przynosząc w konsekwencji wymierne skutki społeczne, ekonomiczne i przestrzenne. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe:

Obszar metropolitalny, Turystyka, Rekreacja, Rekreacyjne walory środowiska, Strefy podmiejskie

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Makowska-Iskierka, M. (2020). Strefy podmiejskie jako obszary rekreacji i recepcji turystycznej dla mieszkańców polskich metropoli. Studia Periegetica, 29(1), 51–72. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.1218

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bachvarov M., Dziegieć E. 2005, Relacje pomiędzy pojęciami "rekreacja" i "turystyka", Tu r y z m, 15/1-2: 79-93.

Baczwarow M., Liszewski S., 1998, Istota i właściwości przestrzeni rekreacyjno-turystycznej, Tu r y z m 8/1: 39-67.

Beaujeu-Garnier J., Chabot G., 1971, Zarys geografii miast, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Benet F., 1963, Sociology Uncertain: The Ideology of the Rural-Urban Continuum, Comparative Studies in Society and History, 6: 7-8.

Berbeka J. (ed.), 2016, Zmiany zachowań turystycznych Polaków i ich uwarunkowań w latach 2006-2015, Kraków: Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Biernat E., 2011, Aktywność fizyczna mieszkańców Warszawy na przykładzie wybranych grup zawodowych, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.

Dąbrowska M., 1996, Przemiany społeczno-ekonomiczne obszarów wiejskich pod wpływem turystyki, Tu r y z m, 6/1: 49-62.

Dewailly J.M., Flament E., 1993, Géographie du tourisme et des loisirs, Paris: D.I.E.M, Sedes.

Durydiwka M., 2012, Czynniki rozwoju i zróżnicowanie funkcji turystycznej na obszarach wiejskich w Polsce, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych.

Dziedzic E., 1998, Obszar recepcji turystycznej jako przedmiot zarządzania strategicznego, Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.

Dziegieć E., 1987, Przemiany osadnictwa wiejskiego pod wpływem turystyki i wypoczynku w świetle literatury, Acta Universitatis Lodziensis.Tu r y z m, 3: 7-31.

Dziegieć E., 1988, Przemiany osadnictwa wiejskiego pod wpływem rozwoju turystyki, Acta Universitatis Lodziensis.Tu r y z m, 4: 69-93.

Dziegieć E., 1995, Urbanizacja turystyczna terenów wiejskich w Polsce, Tu r y z m, 5/1: 5-56.

Dziegieć E., Liszewski S., 1984, Zones suburbaines en tant que terrains de recreation pour les habitants des grandes villes polonaises, Problemy Turystyki, 2: 11-21.

Dziegieć E., Liszewski S., 1985, Wyjazdy wakacyjno-urlopowe mieszkańców Łodzi, Acta Universitatis Lodziensis.Tu r y z m, 1: 5-26.

Faracik R ., 2006, Turystyka w strefie podmiejskiej Krakowa, Kraków: IGiGP UJ.

Faracik R ., 2007, Samorządy lokalne a rozwój turystyki w gminach strefy podmiejskiej Krakowa, Prace Geograficzne, 117: 29-41.

Faracik R ., 2011, Turystyka w strefie podmiejskiej Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, in: M. Durydiwka, K. Duda-Gromada (eds.), Przestrzeń turystyczna. Czynniki, różnorodność, zmiany, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, 149-156.

GUS, 2017, Uczestnictwo w sporcie i rekreacji ruchowej w 2016 r., Warszawa, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/sport/uczestnictwo-w-spo-rcie-i-rekreacji-ruchowej-w-2016-r-,4,3.html [accessed: 22.01.2020].GUS, 2019, Gospodarka mieszkaniowa i infrastruktura komunalna w 2018 r., Warszawa.

Harasimowicz A., 2018, Suburbanizacja a rola obszarów otaczających miasto - ujęcie teoretyczne, Studia Miejskie, 29: 115-130.

Hendel M., 2018, Produkt obszaru recepcji turystycznej w odniesieniu do konsumpcji zrównoważonej w turystyce. Wstęp do dyskusji, Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG, 32(2): 278-288.

Jakóbczyk-Gryszkiewicz J., 1995a, Procesy zachodzące w strefach podmiejskich dużych miast. Przykład strefy podmiejskiej Warszawy, Łodzi i Krakowa, Folia Geographica, 20: 221-229.

Jakóbczyk-Gryszkiewicz J., 1995b, Wybrane aspekty rozwoju funkcji wypoczynkowej w strefach podmiejskich trzech największych miast Polski: Warszawy, Łodzi i Krakowa, Tu r y z m, 5/1: 67-78.

Jakóbczyk-Gryszkiewicz J., 1998, Przeobrażenia stref podmiejskich dużych miast. Studium porównawcze strefy podmiejskiej Warszawy, Łodzi i Krakowa, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Jarosz E., 2016, The duration and dynamics of leisure among the working population in Poland. A time-use approach, World Leisure Journal, 58(1): 44-59. doi.org/10.1080/16078055.2015.1088467.

Jażdżewska I. (ed.), 2005, Współczesne procesy urbanizacji i ich skutki. XVIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Kiełczewska-Zaleska M., 1972, Geografia osadnictwa. Zarys problematyki, Warszawa: PWN.

Kosiński L., 1954, Funkcja rolnicza strefy podmiejskiej, Przegląd Geograficzny, 26(4): 170-181.

Kostrzewa J., 1991, Wyjazdy wycieczkowe mieszkańców Łodzi jako forma wypoczynku poznawczego, Tu r y z m , 1/2: 33-54.

Kowalczyk A., 1994, Geograficzno-społeczne problemy zjawiska "drugich domów", Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW.

Król B., 1981, Funkcje, program oraz zasady kształtowania struktury przestrzennej rekreacji na obszarach podmiejskich, in: Problemy zagospodarowania rekreacyjnego i uzdrowiskowego, Warszawa: TUP, 32-63.

Latosińska J., 1997, Przestrzeń urlopowo-wakacyjna jako obszar potrzeb wypoczynkowych mieszkańców dużego miasta na przykładzie grupy pracowników wyższych uczelni Łodzi, Tu r y z m, 7/1: 5-24.

Liszewski S., 1985, Użytkowanie ziemi jako kryterium strefy podmiejskiej, in: L. Straszewicz (ed.), Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, 75-89.

Liszewski S., 1987a, Geneza i rozwój osadnictwa wypoczynkowego w otoczeniu Łodzi, Acta Universitatis Lodziensis.Tu r y z m, 3: 33-54.

Liszewski S., 1987b, Strefa podmiejska jako przedmiot badań geograficznych. Próba syntezy, Przegląd Geograficzny, 59(1-2): 65-79.

Liszewski S., 1995, Przestrzeń turystyczna, Tu r y z m, 5/2: 87-102.

Liszewski S., 2005, Metropolitalny region turystyczno-wypoczynkowy. Przykład miasta Łodzi, Tu r y z m, 15/1-2: 121-138.

Liszewski S., 2015, Tourism Studies on Łódź and Its Metropolitan Area, Tourism/Tu-ryzm, 25/2: 11-19.

Luberda M., 2014, Uczestnictwo Polaków w krajowych i zagranicznych wyjazdach turystycznych i ich kierunki, Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu, 47: 13-21.

Lubowiecki-Vikuk A.P., Paczyńska-Jędrycka M., 2010, Współczesne tendencje w rozwoju form rekreacyjnych i turystycznych, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Makowska-Iskierka M., 2004, Przemiany funkcji turystyczno-wypoczynkowej. Przykład miasta-ogrodu Sokolniki, Tu r y z m, 14/2: 25-40.

Makowska-Iskierka M., 2005, Wybrane skutki procesów urbanizacyjnych w miejscowościach turystyczno-wypoczynkowych strefy podmiejskiej Łodzi, in: P. Lorens (ed.), Problem suburbanizacji, Warszawa: Urbanista, 173-180.

Makowska-Iskierka M., 2011, Procesy urbanizacyjne na terenach turystyczno-wypoczynkowych strefy podmiejskiej Łodzi, Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Makowska-Iskierka M., 2014, Uczestnictwo Polaków w wyjazdach krajowych - tendencje i zmiany w latach 1993-2013, in: B. Krakowiak, J. Latosińska (eds.), Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość turystyki, Warsztaty z geografii turyzmu, t. 5, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, 181-196.

Makowska-Iskierka M., 2015a, Turystyka w regionie (obszarze) metropolitalnym. Porównanie Łodzi i Krakowa, Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 259: 213-231.

Makowska-Iskierka M., 2015b, Udział łodzian w procesie urbanizacji turystycznej w strefie podmiejskiej Łodzi, Tu r y z m /Tourism, 25/2: 145-156.

Mantey D., 2016, Rekreacja w strefie podmiejskiej na przykładzie podwarszawskiej gminy Piaseczno (raport z badań), Mazowsze Studia Regionalne, 18, 163-177.

Mantey D., 2017, Strefa podmiejska jako przestrzeń rekreacji i turystyki z perspektywy mieszkańców dwóch warszawskich osiedli: Bródna i miasteczka Wilanów, Prace i Studia Geograficzne, 62(1): 99-117.

Matczak A., 1981, Tereny wypoczynkowe w strefie podmiejskiej Łodzi, Miasto, 31(6): 9-14.

Matczak A., 1982, Funkcja wypoczynkowa strefy podmiejskiej Łodzi, maszynopis pracy doktorskiej, Zakład Geografii Miast i Turyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.

MSiT, 2016, Sport dla wszystkich w przestrzeni miasta. Przegląd rozwiązań przestrzennych i programów aktywizujących w wybranych krajach, Diagnoza społeczna zapotrzebowania na infrastrukturę sportowo-rekreacyjną, Warszawa, https://www.gov.pl/web/sport/infrastruktura-sportowa [accessed: 20.01.2020].

Niemczyk A., 2016, Zmiany zachowań turystycznych Polaków w zakresie wyjazdów krajowych i zagranicznych - wybrane aspekty, Marketing i Zarządzanie, 3(44): 135-146.

Piotrowska M., 2017, Mieszkańcy wsi i średnich miast są mniej aktywni, Strefa biznesu, https://polskatimes.pl/mieszkancy-wsi-i-srednich-miast-sa-mniej-aktywni/ar/12583918 [accessed: 22.01.2020].

Poniży L., 2010, Próba wyznaczenia kierunków zmian w zasobach terenów rekreacyjnych strefy podmiejskiej na przykładzie gminy Kórnik, Tu r y z m, 20/2: 57-62.

prnews.pl, 29.05.2008, Turystyka weekendowa - coraz bardziej popularna wśród Pola-ków,https://prnews.pl/turystyka-weekendowa-coraz-bardziej-popularna-wsrod-polakow-92267 [accessed: 24.01.2020].

Rogalewski O., 1974, Zagospodarowanie turystyczne, Warszawa: WSiP.

Słomski D., 2018, Polacy polubili turystykę weekendową. Napędza koniunkturę, https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/turystyka-weekendowa-majow-ka-sondaz-deutsche,175,0,2405039.html [accessed: 21.01.2020].

Sołtysik M., 2013, Segmentacja i ocena oferty turystyczno--rekreacyjnej ośrodków wypoczynku weekendowego strefy podmiejskiej Wrocławia, Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu, 41: 86-97.

Sołtysik M., Cieplik J., Markiewicz-Patkowska J., Oleśniewicz P., 2016, Kierunki rozwoju turystyki na obszarach podmiejskich w ocenie jej organizatorów oraz uczestników (na przykładzie gmin dolnośląskich), Ekonomiczne Problemy Turystyki, 3/2016 (35): 173-183.

Stasiak A., 2017, Bezpieczeństwo - niebezpieczeństwo w turystyce (kilka refleksji wprowadzających w zagadnienie), in: A. Stasiak, J. Śledzińska (eds.), Między swobodą a zakazem, czyli o bezpiecznym korzystaniu z przestrzeni turystycznej, Warszawa: Wyd. PTTK "Kraj", 9-30.

Straszewicz L., 1954, Strefa podmiejska Łodzi, Przegląd Geograficzny, 26(4): 182-197.

Straszewicz L. 1980, Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje, in: Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej. Materiały XIII Łódzkiej Konferencji Naukowej, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego,, s. 1-17.

Straszewicz L., 1985, Strefa podmiejska. Pojęcia i definicje, Acta Universitatis Lodziensis.Folia Geographica, nr 5: 7-16.

Straszewicz L. (ed.), 1985, Pojęcia i metody badań strefy podmiejskiej, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Suliborski A., 1985, Delimitacja strefy podmiejskiej Łodzi. Analiza pojęć i założeń meto-dologicznych, Acta Universitatis Lodziensis.Folia Geographica, 5: 213-229.

Szkup R ., 2003, Kształtowanie podmiejskiej przestrzeni wypoczynkowej. Przykład zachodniego sektora strefy podmiejskiej Łodzi, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Tourism et loisirs dans les environs des grandes villes, Tourism and recreation in the surro-undings of big towns, 1983, Łódź: Commission of the Geography of Tourism and Leisure IGU.

Wełpa B., 1974, Drugie domy, Miasto, 12.

Wiluś R ., 1991, Wyjazdy na grzybobrania jako forma wypoczynku mieszkańców miast. Przykład Łodzi, Tu r y z m, 8/1: 55-71.

Włodarczyk B., 1999, Przemiany form aktywności turystycznej. Przykład krawędzi Wyżyny Łódzkiej, Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Włodarczyk B., 2009, Przestrzeń turystyczna. Istota, koncepcje, determinanty rozwoju, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Włodarczyk B., 2014, Przestrzeń w turystyce, turystyka w przestrzeni - o potrzebie podziałów i klasyfikacji [Space in tourism, tourism in space: on the need for definition, delimitation and classification], Turyzm/Tourism, 24/1: 25-36/25-34.

Zamelska M., Kaczor B., 2017, Uwarunkowania społeczno-geograficzne migracji turystyczno-rekreacyjnych mieszkańców metropolii Poznań, Studia Periegetica, 20(4): 87-109.

Zimnicka A., Czernik L., 2007, Kształtowanie przestrzeni wsi podmiejskiej na przykładzie obszaru oddziaływania miasta Szczecin, Szczecin: Wyd. Hogben.

Żemła M., 2010, Wartość dla klienta w procesie kształtowania konkurencyjności obszaru recepcji turystycznej, Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im W. Korfantego w Katowicach.

Żemła M., 2011a, Rola mieszkańców w budowie produktu obszaru recepcji turystycznej - przyczynek do dyskusji, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 157: 1072-1081.

Żemła M., 2011b, Współtworzenie wartości a konkurencyjność obszarów recepcji turystycznej, Folia Turistica, 25(2): 311-327.