Abstrakt

Globalny kryzys finansowy zmusił banki centralne, a przede wszystkim rządy 19 państw do udzielenia pomocy instytucjom kredytowym na skalę nieznaną w historii rozwoju gospodarczego. Wystąpiły one jako siła sprawcza (i de facto jedyna) stabilizująca rynki finansowe, a tym samym i gospodarkę realną. Rozważania autorki koncentrują się na identyfikacji i skuteczności instrumentów wykorzystanych przez państwa i banki centralne do ratowania zarówno pojedynczych banków, jak i sektora bankowego oraz ocenie rozmiarów i skuteczności stosowanych rozwiązań. Badania obejmują okres od początku kryzysu, tj. 2007 г., do sierpnia 2010 r. Uznano, że - niezależnie od toczących się wśród teoretyków i praktyków gospodarczych sporów na temat roli państwa w gospodarce - nie było alternatywy dla tego zaangażowania. O ile jednak udzielenie pomocy przez państwo na rzecz ograniczenia skutków kryzysu należy uznać za naturalne, gdyż jedynie ono posiada zdolność do mobilizacji i kreacji kapitału, o tyle dyskusyjne pozostają jej formy i zakres. Otrzymana pomoc zachęca bowiem banki do hazardu moralnego (moral hazard) i to w stopniu jeszcze większym niż miało to miejsce przed kryzysem. To oznacza, że państwo pozostaje zakładnikiem wielkich, systemowo ważnych instytucji. W tej sytuacji winno ono i jego instytucje aktywnie zaangażować się w organizację nowej architektury rynków finansowych, zapewniającej w zglobalizowanym świecie ich większą stabilność. Krytycznie także oceniono możliwe konsekwencje podejmowanych działań dla wzrostu gospodarczego. (abstrakt oryginalny)