Sensory Gardens as Places for Outdoor Recreation Adapted to the Needs of People with Visual Impairments

Alina Zajadacz; Anna Lubarska

doi:10.5604/01.3001.0014.3170

Data publikacji : 2020-06-30

Tom 30 Nr 2 (2020)

Ogrody sensoryczne jako przestrzeń rekreacyjna dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzrokową

Alina Zajadacz

Anna Lubarska

DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.3170

Abstrakt

Podjęte badania koncentrowały się na potrzebach osób z niepełnosprawnością wzrokową w zakresie dostosowania infrastruktury przestrzeni rekreacyjnej ogrodów sensorycznych. Celem badań była odpowiedź na następujące pytania: (1) W jaki sposób udostępniać przestrzeń rekreacyjną dla osób z niepełnosprawnością wzrokową? (2) W jaki sposób weryfikować zagospodarowanie przestrzeni rekreacyjnej pod kątem potrzeb osób z niepełnosprawnością wzrokową? (3) Jakie są bariery w uczestnictwie osób z niepełnosprawnością wzrokową w rekreacji na świeżym powietrzu w ogrodach sensorycznych? W poszukiwaniu odpowiedzi na powyższe pytania wykorzystano materiały wtórne oraz dane pierwotne. Do zastosowanych metod badań należały: inwentaryzacja wybranych ogrodów sensorycznych oraz wywiady z osobami niewidomymi i słabowidzącymi. Badania przeprowadzono w okresie czerwiec-sierpień 2018 r. Objęto nimi 15 ogrodów. Obiekty te znajdują się w różnych regionach Polski, w miastach, na obszarach wiejskich i obszarach cennych przyrodniczo. Wywiady (32) z osobami niewidomymi i słabowidzącymi przeprowadzono bezpośrednio w badanych ogrodach we współpracy z Polskim Związkiem Niewidomych. Wyniki przeprowadzonych analiz stanowią podstawę do sformułowania rekomendacji w zakresie uniwersalnego projektowania ogrodów, które mogą zapewnić wrażenia sensoryczne wszystkim, w tym osobom z dysfunkcjami wzroku. Obserwowany rozwój ogrodów sensorycznych jest związany z ich multisensorycznym oddziaływaniem i pełnieniem wielu funkcji (m.in. rekreacyjnej, edukacyjnej, integracyjnej). Zastosowane w ogrodach sensorycznych rozwiązania powinny być uwzględnione przy planowaniu uniwersalnych parków i ogrodów, dostępnych dla wszystkich. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe:

Rekreacja, Osoby niepełnosprawne

Inne teksty tego samego autora

Alina Zajadacz, Magdalena Kugiejko, Organizacja współczesnych wycieczek szkolnych - zrozumieć perspektywę młodzieży , Studia Periegetica: Tom 28 Nr 4 (2019)
Alina Zajadacz, Anna Lubarska, Kształtowanie katalogu kryteriów oceny dostępności obiektów dziedzictwa kulturowego , Studia Periegetica: Tom 26 Nr 2 (2019)
Ewa Stroik, Alina Zajadacz, Międzypokoleniowe aspekty turystyki przyjazdowej mieszkańców Niemiec do Poznania , Studia Periegetica: Tom 19 Nr 3 (2017)

Podobne artykuły

Joanna Łuczak, Michał Preisler, Rekreacja fizyczna osób z niepełnosprawnością - mieszkańców metropolii poznańskiej. Wybrane aspekty badań , Studia Periegetica: Tom 20 Nr 4 (2017)

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Zajadacz, A., & Lubarska, A. (2020). Ogrody sensoryczne jako przestrzeń rekreacyjna dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzrokową. Studia Periegetica, 30(2), 25–43. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.3170

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adevi A.A., Mĺrtensson F., 2013, Stress rehabilitation through garden therapy: The garden as a place in the recovery from stress, Urban Forestry and Urban Greening, 12(2): 230-237.

Baciero A., Perea M., Gomez P., 2019, Touching your words : Why braille reading is special, Ciencia Cognitiva, 13(2): 54-57.

Bashir R., Bano H., Sajan H.M.R., 2014, Leisure Time Activities of Students with Visual Impairment, Academic Research International, 5(5): 186-196.

Berger S., 2011, The meaning of leisure for older adults living with vision loss, OTJR Occupation, Participation and Health, 31(4): 193-199.

Connell B.R., Jones M., Mace R., Mueller J., Mullick A., Ostroff E., Sanford J., et al., 1997, The principles of universal design, https://projects.ncsu.edu/ncsu/design/ cud/about_ud/udprinciplestext.htm [accessed: 22.03.2020].

Cooper Marcus C., 2016, The Future of Healing Gardens, Health Environments Research and Design Journal, 9(2): 172-174.

Dąbski M., Dudkiewicz, M., 2010, Przystosowanie ogrodu dla niewidomego użytkownika na przykładzie ogrodów sensorycznych w Bolestraszycach, Bucharzewie i Powsinie, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych, 6: 7-17.

Dos Santos L.N., de Carvalho R.J., 2012, Ergonomics and accessibility for people with visual impairment in hotels, Work. 41, Suppl 1: 1417-1424. doi:10.3233/WOR-2012-0332-1417.

Finlay J.M., 2018, Therapeutic landscapes. From exceptional sites of healing to everyday assemblages of well-being, Routledge Handbook of Health Geography, Routledge, 116-123.

Goffman E., 1963, Stigma. Notes on the Management of Spoiled Identity, New York - London - Toronto: Schimon & Schuster.

Gonzalez M.T., Kirkevold M., 2015, Clinical use of sensory gardens and outdoor environments in Norwegian nursing homes: A cross-sectional e-mail survey, Issues in Mental Health Nursing, 36(1): 35-43.

Hagedorn R., 1988, Environment and opportunity: The potential of horticulture for enriching the life of disabled people, Clinical Rehabilitation, 2(3): 249-251.

Horton J., 2017, Disabilities, urban natures and children's outdoor play, Social & Cultural Geography, 18(8): 1152-1174.

Hussein H., 2009, Sensory Garden in Special Schools: The issues, design and use, Journal of Design and Built Environment, 5: 77-95.

Jakubowski M., Szczepańska, M., Ogonowska-Chrobrowska H., 2018, Ogrody i ścieżki zmysłów w procesie rekreacji i edukacji przyrodniczo-leśnej osób niewidzących i niedowidzących, archival materials: Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych w Owińskach.

Jenkins G.R., Yuen H.K., Vogtle L.K., 2015, Experience of multisensory environments in public space among people with visual impairment, International Journal of Environmental Research and Public Health, 12(8): 8644-8657.

Jessup G.M., Cornell E., Bundy A.C., 2010, The treasure in leisure activities: Fostering resilience in young people who are blind, Journal of Visual Impairment and Blindness, 104(7): 419-430.

Latkowska M.J., 2009, Ogród bez barier - jak urządzić ogród dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową i sensoryczną, in: B.J. Gawryszewska, B. Rothimel (eds.), Ogród za oknem. W poszukiwaniu formy, Warszawa: Wydawnictwo Sztuka Ogrodu Sztuka Krajobrazu, 96-108.

Latkowska M.J., Miernik M., 2012, Therapeutic gardens - places of passive and active "green therapy", Architektura. Czasopismo Techniczne, 8A(109): 245-250.

Lei D., Stepien-Bernab, N.N., Moras, V.S., MacKeben M., 2019, Effect of modulating braille dot height on reading regressions, PLoS ONE, 14(4): 1-18, https://doi.org/10.1371/journal.pone.0214799.

Lotz D., 1997, Zum Erfahrungsfeld zur Entfaltung der Sinne (Hugo Kükelhaus), in: M. Dittmann (ed.), Entfaltung Aller Sinne: Projektbuch Für Den Kindergarten, Frankfurt: Beltz.

Luescher A., 2006, Experience field for the development of the senses: Hugo Kükelhaus' phenomenology of consciousness, International Journal of Art and Design Education, 25(1): 67-73.

Pasha S., 2013, Barriers to garden visitation in children's hospitals, Health Environments Research and Design Journal, 6(4): 76-96.

Paterson M., 2016, Seeing with the Hands: Blindness, Vision and Touch after Descartes, Seeing with the hands: blindness, vision, and touch after Descartes. Edinburgh University Press.

Pawłowska K., 2008, Ogród sensoryczny, in: S. Bernat (ed.), Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, Lublin: Instytut Nauk o Ziemi UMCS, Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, 143-152.

Perea M., Jiménez M., Martín-Suesta M., Gómez P., 2015, Letter position coding across modalities: Braille and sighted reading of sentences with jumbled words, Psychonomic Bulletin and Review, 22(2): 531-536.

Pudelska K., Dudkiewic, M., Durla W., Parzymies M., 2015, Dobór roślin do ogrodu sensorycznego, in: A. Wdowiak, A. Tucki (eds.), Aspekty środowiskowo-rekreacyjne i prawne zdrowia człowieka, Wrocław: Międzynarodowe Towarzystwo Wspierania i Rozwoju Technologii Medycznej, 61-73.

Reeve A., Nieberler-Walker K., Desha C., 2017, Healing gardens in children's hospitals: Reflections on benefits, preferences and design from visitors' books, Urban Forestry and Urban Greening, 26: 48-56.

Relf D., 1981, Dynamics of horticultural therapy, Rehabilitation Literature, 42(5-6): 147-150.

Rose D., 2012, Braille is spreading but who's using it?, BBC News, 13 February, https://www.bbc.com/news/magazine-16984742 [accessed: 19.02.2020].

Sensory Trust, 2003, Sensory garden design advice, 21 February, http://www.sensorytrust.org.uk/information/factsheets/sensory-garden-4.html [accessed: 25.02.2020].

Siu K.W.M., 2013, Accessible park environments and facilities for the visually impaired, Facilities, 31(13): 590-609.

Söderback I., Söderström M., Schälander E., 2004, Horticultural therapy: The "healing garden" and gardening in rehabilitation measures at Danderyd Hospital Rehabilitation Clinic, Sweden, Pediatric Rehabilitation, 7(4): 245-260.

Story M.F., Mueller J.L., Mace R.L., 1998, The Universal Design File: Designing for People of All Ages and Abilities, Revised Edition, NC State University, The Center for Universal Design., Raleigh.

Szczepańska M., Wilkaniec A., Łabędzka D., Micińska J., 2013, Non-Visual Perception of Landscape - Use of Hearing and Other Senses in the Perception of Selected Spaces in the City of Poznań, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych, 9:68-79.

Trojanowska M., 2014, Sensory gardens inclusively designed for visually impaired users, PhD Interdisciplinary Journal, 1: 309-317.

Ujma-Wasowicz K., Fross K., 2014, "Greenhouse of Senses" - A New Quality of Educational Space for the Blind, in: J. Charytonowicz (ed.), Advances in Human Factors and Sustainable Infrastructure, AHFE Conference, Las Vegas, 8262-8271.

Worth N., 2013, Visual Impairment in the City: Young People's Social Strategies for Independent Mobility, Urban Studies, 50(3): 574-586.

Woźnicka M., Janeczko E., Nowacka W.Ł., 2014, Wykorzystanie roślinności leśnej w edukacji leśnej osób z dysfunkcją narządu wzroku, Studia i Materiały CEPL w Rogowie, 38(1): 219-225.

Woźny A., Lauda, A., 2004, Analiza oczekiwań osób z dysfunkcją wzroku wobec cech i funkcji ogrodów, Architektura Krajobrazu, 37(4): 69-73.

Wysocki M., 2010, Projektowanie otoczenia dla osób niewidomych. Pozawzrokowa percepcja przestrzeni, Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.

Wysocki M., 2012, Projektowanie uniwersalne - równość praw poprzez dostępność, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, 6: 26-33.

Zajadacz A., 2015, Evolution of models of disability as a basis for further policy chan ges in accessible tourism, Journal of Tourism Futures, 1(3): 189-202.

Zajadacz A., Lubarska A., 2019, Sensory gardens in the context of promoting well-being of people with visual impairments in the outdoor sites, International Journal of Spa and Wellness, 2(1): 3-17.

Żółkowska T., 2016, Uniwersalne projektowanie przestrzeni osób z niepełnosprawnością, Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 21: 66-76.

Alina Zajadacz

Afiliacja:

Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Stany Zjednoczone

Anna Lubarska

Afiliacja:

Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Stany Zjednoczone