W XXI wieku gospodarka i społeczeństwo stają w obliczu wielu poważnych wyzwań,
ktore kształtują nową rzeczywistość. Technologie cyfrowe dynamicznie
zmieniają sposob działania przedsiębiorstw oraz to, jak konsumenci dokonują
zakupow i korzystają z usług. Poszerza się przestrzeń świata wirtualnego, ktory
stwarza nowe możliwości, ale staje się rownież źrodłem zagrożeń.
Wejście do tego świata wymaga stałego rozwijania kompetencji i podnoszenia
świadomości cyfrowej. To oznacza konieczność nie tylko systematycznego poszerzania
wiedzy, ale także ciągłego poszukiwania nowych narzędzi pozyskiwania,
rozwijania i wykorzystania informacji.
Nie można zapominać rownież o wyzwaniach związanych ze zmianami klimatycznymi,
ktore w coraz większym stopniu wpływają na gospodarki na całym
świecie. Europa zmaga się ze starzejącymi się społeczeństwami oraz konfliktem
zbrojnym na Ukrainie. Wszystko to przekłada się na niepewność, zakłocając poczucie
bezpieczeństwa. Stąd też wokoł zagrożeń i środkow mogących poprawić
bezpieczeństwo ogniskują się wspołczesne badania.
Prezentowane w tym tomie artykuły wpisują się we wskazany nurt, poruszając
problemy związane z:
▶ luką w wiedzy na temat jednego z programow zabezpieczenia emerytalnego
— PPK
Roman Garbiec w artykule Niewiedza jako determinant uczestnictwa w Pracowniczych
Planach Kapitałowych (PPK) wykazuje, że decyzje o przystąpieniu do PPK
w głownej mierze oparte są na przypadkowej i fragmentarycznej wiedzy na temat
planu, pracownicy kierują się nierzadko opiniami innych osob (niekoniecznie
specjalistow w tej dziedzinie) bądź też motywowani są perspektywą dopłat ze
strony państwa i składek płaconych przez pracodawcę.
informacyjno-
komunikacyjnych w celu poprawy dostępności usług medycznych
Karolina Sokołowska w tekście Zdrowie w sieci — wykorzystanie internetu przez
pacjentów i jego wpływ na dostępność usług medycznych analizuje sposoby wykorzystania
internetu przez pacjentow, identyfikuje korzyści oraz potencjalne zagrożenia
wynikające z dostępu do usług medycznych online. Badania te stają
się podstawą do stwierdzenia, że pomimo wielu zagrożeń rozwoj telemedycyny
jest nieuniknionym trendem, ktory powinien być promowany i doskonalony, co
zwiększy dostępność usług medycznych.
▶ przetwarzaniem informacji cyfrowych w systemach wczesnego ostrzegania
Dariusz Drzewiecki w artykule Metodyka przetwarzania informacji cyfrowych
w systemach ostrzegania o ekstremalnych zjawiskach pogodowych prezentuje informacje
na temat sposobow pozyskiwania, przetwarzania i obrazowania cyberdanych
w ramach polityki bezpieczeństwa, mającej na celu ochronę społeczeństwa,
gospodarki i środowiska przed niebezpiecznymi zjawiskami pogodowymi. Publikacja
zawiera rownież analizę modeli numerycznych wykorzystywanych do
monitorowania i prognozowania pogody. Autor stwierdza, że nawet najbardziej
zaawansowane systemy ostrzegania dają „tylko” więcej czasu na przygotowanie,
by ograniczyć straty ludzkie i materialne w wypadku wystąpienia katastrofalnych
zjawisk. Poprzez inwestycje w infrastrukturę możemy minimalizować skutki takich
zdarzeń, znaleźć schronienie w przypadku alarmu. Ważne, aby umieć zachować
się w sytuacji kryzysowej oraz wiedzieć, gdzie i w jaki sposob szukać pomocy.
▶ poszukiwaniem nowych sposobow edukacji z wykorzystaniem narzędzi AI
W tekście Postawy studentów wobec narzędzi AI Grzegorz Matłach stawia pytanie,
jak edukować młodzież na temat właściwego i etycznego korzystania z narzędzi
AI. Na podstawie poczynionych analiz i obserwacji autor wyprowadza
wniosek, że uczelnie wyższe powinny przygotować pakiet szkoleń zarowno dla
studentow, jak i dla nauczycieli akademickich w zakresie regulacji prawnych oraz
etycznego stosowania AI. Jednocześnie uczelnie stoją przed koniecznością opracowania
polityki dotyczącej użytkowania narzędzi AI. Jej brak może przełożyć
się negatywnie na rzetelną ocenę wkładu studenta w pogłębianie swojej wiedzy
i realizację obowiązkow edukacyjnych.
▶ wdrażaniem innowacyjnych technologii przez polski sektor bankowy
Sylwia Stachera-Włodarczyk w tekście Innowacje technologiczne w polskim sektorze
usług bankowych wykazuje, że sektor bankowy jest jednym z najbardziej
innowacyjnych sektorow gospodarki. Inspiracją do wprowadzania nowych roz wiązań są stale zmieniające się oczekiwania klientow. Efektem tego jest m.in.
modernizacja tradycyjnych form bankowości i zastosowanie elektronicznych
kanałow dystrybucji oraz cyfrowych metod płatności. Rozwoj technologii mobilnych
w znacznym stopniu przyczynia się do zmian w prowadzonym przez banki
marketingu czy obsłudze klienta. Autorka konkluduje, że wraz ze wzrostem możliwości
technologicznych oraz popularyzacją urządzeń mobilnych funkcjonalność
samoobsługi może decydować o przewadze konkurencyjnej banku.
Innowacje w sektorze bankowym, w tym w szczegolności płatności mobilne,
są rownież przedmiotem opracowania Marty Rybińskiej Rola systemu BLIK oraz
innych form cyfrowych płatności bezgotówkowych w Polsce w opinii użytkowników.
Autorka śledzi rozwoj wspomnianych metod płatności na przestrzeni ostatnich
lat i porusza problem zagrożeń bezpieczeństwa wynikających z ich używania.
Analizując wyniki przeprowadzonych badań ankietowych, stwierdza, że płatności
mobilne przez zdecydowaną większość ankietowanych postrzegane są jako
bezpieczne, co świadczy o rosnącym zaufaniu do transakcji bezgotowkowych.
▶ rozwojem rynku internetowego i wyzwaniami, przed jakimi rynek ten staje
Anna Padlowska w artykule Wyzwania i perspektywy rozwoju rynku handlu internetowego
koncentruje się na analizie rynku e-commerce. Wykazuje, że dynamiczny
rozwoj tego rynku w ciągu ostatnich kilku lat wpłynął na wzrost gospodarczy na
całym świecie. Dostępność internetowa coraz większej liczby produktow i usług
sprzyja konkurencyjności i podnoszeniu jakości oferowanych dobr.
▶ rozwojem wymiany międzynarodowej Yuliia Poliakova, Oksana Shayda, Natalia Drebot i Mariana Myronova (ForeignTrade Relations of Ukraine with the EU Countries) analizują cechy i perspektywy rozwojuhandlu zagranicznego Ukrainy z kluczowymi partnerami handlowymi w UE.
Autorki budują model ekonometryczny zależności PKB Ukrainy od wskaźnikow
eksportu towarow do UE i importu towarow z UE w latach 2012–2023. Wykazują
pozytywny wpływ wzrostu wymiany towarow z UE na gospodarkę Ukrainy. Biorąc
pod uwagę wspołczesne cechy i problemy rozwoju handlu zagranicznego Ukrainy
w kontekście czynnikow globalnych oraz pełnoskalowej inwazji Rosji, autorki
wskazują możliwości integracji z rynkami europejskimi oraz priorytet wspołpracy
europejskiej w zagranicznej polityce gospodarczej Ukrainy.
Chociaż zebrane w tomie opracowania stanowią jedynie migawkę złożonej
rzeczywistości, przedstawione przez autorow analizy i wnioski mogą być ciekawe
zarowno dla praktykow, studentow, jak i naukowcow zainteresowanych wskazanymi
obszarami.
Svitlana Ishchuk, Lyubomyr Sozanskyy