Abstrakt

W 2009 r. na świecie i w strefie euro drastycznie pogorszyła się sytuacja finansów publicznych. Lawinowo rosnący deficyt i zadłużenie (ogólny deficyt w strefie euro uległ potrojeniu) było, zdaniem wielu ekonomistów, ceną za ratowanie banków i koniunktury. W wyniku kumulowania się deficytów zadłużenie osiągnęło poziom nienotowany od lat 70. ubiegłego wieku. Według niektórych ekspertów finansowych wzrostu deficytów i zadłużenia nie należy kojarzyć wyłącznie z nieodpowiedzialną polityką fiskalną poszczególnych krajów członkowskich strefy euro, lecz także z koniecznością amortyzacji przez państwo poważnych skutków kryzysu finansowego i gospodarczego. Pakiety ratunkowe dla banków oraz pakiety stymulujące koniunkturę w latach 2008-2009 spowodowały nieunikniony wzrost zadłużenia w strefie euro. W rezultacie rynki finansowe były coraz mniej skłonne pożyczać pieniądze bankom czy państwu. Aby odzyskać zaufanie rynków, konieczne stało się przeprowadzenie głębokiej sanacji budżetów publicznych, głównie poprzez redukcję wydatków budżetowych. Szybko jednak okazało się, że cięcia wydatków budżetowych są niewystarczające do opanowania kryzysu, niezbędne są także reformy strukturalne. W tej sytuacji pojawiają się dwa fundamentalne pytania badawcze: 1) Jak odzyskać utracone zaufanie rynków - chodzi o zwalczenie przyczyn, a nie tylko symptomów?; 2) Co może zrobić eurosystem, aby odzyskać zaufanie? Celem artykułu jest ukazanie przyczyn wzrostu zadłużenia na świecie i w strefie euro oraz wskazanie przedsięwzięć, jakie należy realizować, aby zmniejszyć deficyty i zadłużenie oraz odzyskać zaufanie rynków.(abstrakt oryginalny)