Przekład literacki jako przekład specjalistyczny: analiza kontrastywna polskiego tłumaczenia neologizmów w powieści  Diuna  Franka Herberta

Marta Banaś

doi:10.58683/dnswsb.2014

Data publikacji : 2025-04-01

Tom 106 Nr 3 (2024)

Przekład literacki jako przekład specjalistyczny: analiza kontrastywna polskiego tłumaczenia neologizmów w powieści Diuna Franka Herberta

Marta Banaś

https://orcid.org/0009-0006-8697-0690

DOI: https://doi.org/10.58683/dnswsb.2014

Abstrakt

Powieść Diuna autorstwa Franka Herberta, należąca do kanonu współczesnej literatury fantastycznonaukowej, jest bogata w neologizmy, które nie tylko kształtują wyjątkowy obraz świata przedstawionego, ale także niosą ze sobą istotne znaczenia poznawcze. Celem niniejszego artykułu jest przeprowadzenie analizy lingwistycznej, ukazującej proces tworzenia tych językowych konstrukcji oraz zbadanie, jak zostały one przetłumaczone na język polski. Analiza będzie koncentrować się na aspektach językowych, a także na wyzwaniach tłumaczeniowych, w szczególności w kontekście zachowania oryginalnego znaczenia kulturowego i semantycznego w przekładzie.

Inne teksty tego samego autora

Marta Banaś, Daria Socha, Emilia Krawczyk, Dziedzictwo kulturowe czy droga do autonomii? Studia komparatystyczne w obszarze lingwistyki, nauk prawnych i socjologii nad etnolektem śląskim i katalońskim. , Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu: Tom 106 Nr 3 (2024): Specialized Languages: Research, Teaching, and Translation

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Banaś, M. (2025). Przekład literacki jako przekład specjalistyczny: analiza kontrastywna polskiego tłumaczenia neologizmów w powieści Diuna Franka Herberta. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej W Poznaniu, 106(3). https://doi.org/10.58683/dnswsb.2014

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Bibliografia

Academic. (2024, 19 sierpnia). Academic Dictionaries and Encyclopedias. https://en-aca¬demic.com/

Algeo, J. (1991). 50 Years Among the New Words. New York. Cambridge University Press.

Boelke, E.S. (2020, 23 czerwca). Neologisms: Formation Processes. English Explorations. https://englishexplorations.check.uni-hamburg.de/neologisms-formation-processes/

Britannica. (2024, 19 sierpnia). Encyklopædia Britannica. https://www.britannica.com/ biography/Frank-Herbert

Cambridge Dictionary. (2024, 19 sierpnia). Cambridge dictionary. https://dictionary.camb¬ridge.org/

Collins. (2024, 19 sierpnia). Collins Dictionary. https://www.collinsdictionary.com/

Diki. (2024, 19 sierpnia). Diki: Słownik angielsko-polski. https://www.diki.pl/

Encyklopedia PWN. (2024, 19 sierpnia). Encyklopedia PWN. https://encyklopedia.pwn.pl/

Fang, Y.Q. (2021). A Glimpse at the Study of English Neologism. Business Prospects, 2(2), 78–84.

Glosbe. (2024, 19 sierpnia). Słownik Glosbe. https://pl.glosbe.com/

Graf, M. (2023). Techniki tłumaczenia neologizmów absolutnych w niemieckim przekładzie Cyklu wiedźmińskiego Andrzeja Sapkowskiego. Rocznik Przekładoznawczy, 18, 49–66.

Guttfeld, D. (2012). Elementy kulturowe w angielsko-polskich przekładach science fiction i fan¬tasy. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Hejwowski, K. (2015). Iluzja przekładu. Wydawnictwo Naukowe Śląsk.

Herbert, F. (1965). Diuna. Chilton Books.

Herbert, F. (2024). Diuna. Dom Wydawniczy Rebis.

Hurtado Albir, A. (2001). Traducción y Traductología. Introducción a la Traductología. Cátedra.

Internetowy słownik łowiecki. (2024, 19 sierpnia). Internetowy słownik łowiecki. https:// slowniklowiecki.pl

Koźbiał, J. (2002). Język literatury pięknej jako język specjalistyczny. Języki Specjalistyczne, 2, 132–140.

Nagnajewicz, M. (1957). Neologizmy w teorii stylistycznej Cycerona i Kwintyliana. Roczniki Humanistyczne, 6(2), 29–55.

Newmark, P. (1988). A textbook of translation. Longman.

Nida, E. (1981). Zasady przekładu na przykładzie tłumaczenia Biblii. Pamiętnik Literacki, 72(1), 323–342.

Nord, C. (1993). La traducción literaria entre intuición e investigación. III Encuentros Com¬plutenses en torno a la traducción, 99–109.

Online Etymology Dictionary. (2024, 20 sierpnia). Online Etymology Dictionary. https:// www.etymonline.com/

Pieńkos, J. (2003). Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Zakamycze.

Potocka-Woźniak, A. (2017). Różnorodność neologizmów w opowiadaniu Stanisława Lema pt. Kongres futurologiczny. W: U. Sokólska (red.), Socjolekt-idiolekt-idiostyl: historia i współczesność, pod redakcją Urszuli Sokólskiej (s. 249–258). Wydział Filologiczny Uni¬wersytetu w Białymstoku.

Salich, H. (2018). Techniki i strategie tłumaczenia neologizmów autorskich. Polska literatura fantastyczna i fantastycznonaukowa w przekładach angielskich. Wydawnictwa Uniwersy¬tetu Warszawskiego.

Sławiński, J. (red.) (1988). Słownik terminów literackich. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Słownik języka polskiego PWN. (2024, 10 lipca). Słownik języka polskiego PWN. https://sjp. pwn.pl/

Słownik SJP. (2024, 10 lipca). Słownik języka polskiego sjp. https://sjp.pl/

Smykowski, M. (2022). Ekoprofetyzm Diuny Franka Herberta. Porównania, 1(31), s. 233.

Stefańska, E. (2016). Przekład literacki polskich i rosyjskich tekstów w kontekście komuni¬kacji międzykulturowej. Language and Literary Studies of Warsaw, 6, 109–134.

Vinay, J.P., & Darbelnet, J. (1995). Comparative Stylistics of French and English: A Methodology for Translation. John Benjamins.

Vinay, J.P., & Darbelnet, J. (2000). A Methodology for Translation. W: L. Venuti (red.), The Translation Studies Reader (s. 84–93). Routledge.

Waszkiewicz, M. (2022, 26 września). Diuna — książka. Wszystko, co warto wiedzieć o kultowej powieści Franka Herberta. Zwierciadło. https://zwierciadlo.pl/kultura/528598,1,diuna-¬-ksiazka-wszystko-co-warto-wiedziec-o-kultowej-powiesci-franka-herberta.read

Wikipedia. (2024, 10 lipca). Wikipedia. Wolna encyklopedia. https://pl.wikipedia.org

Wilczak, J. (2012). Roboty opowiadają bajki po węgiersku. Neologizmy w węgierskim prze¬kładzie Bajek robotów Stanisława Lema. Acta Philologica, 41(41), 152–158.

Wojtasiewicz, O. (1957). Wstęp do teorii tłumaczenia. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Zarzycki, Ł. (2017). Dylematy tłumacza Zastosowanie pięciu typów ekwiwalencji Kollera oraz modelu bezpośredniego i pośredniego Vinay i Darbelnet w tłumaczeniu terminologii medycz¬nej z języka angielskiego na polski. Wydawnictwo Naukowe Silva Rerum.