Przekład literacki jako przekład specjalistyczny: analiza kontrastywna polskiego tłumaczenia neologizmów w powieści  Diuna  Franka Herberta

Marta Banaś

doi:10.58683/dnswsb.2014

Published : 2025-04-01

Vol. 106 No. 3 (2024)

Literary translation as specialist translation: a contrastive analysis of the Polish translation of neologisms in Frank Herbert's novel Dune

Marta Banaś

https://orcid.org/0009-0006-8697-0690

DOI: https://doi.org/10.58683/dnswsb.2014

Abstract

Frank Herbert’s novel Dune, which belongs to the canon of contemporary science fiction literature, is rich in neologisms that not only shape the unique image of the depicted world but also carry important cognitive meanings. The objective of this paper is to analyse the linguistic characteristics of these neologisms, demonstrating the process of their creation and examining how they have been translated into Polish. The analysis will focus on the linguistic aspects as well as on the challenges faced by the translator, particularly in the context of preserving the original cultural and semantic meaning in translation.

Keywords:

translation, neologisms, Dune, science fiction, linguistic analysis

Most read articles by the same author(s)

Marta Banaś, Daria Socha, Emilia Krawczyk, Cultural heritage or a path to autonomy? Comparative studies in linguistics, legal sciences and sociology on the Silesian and Catalan ethnolect. , Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu: Vol. 106 No. 3 (2024): Specialized Languages: Research, Teaching, and Translation

Details

References

Statistics

Authors

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Banaś, M. (2025). Literary translation as specialist translation: a contrastive analysis of the Polish translation of neologisms in Frank Herbert’s novel Dune. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej W Poznaniu, 106(3). https://doi.org/10.58683/dnswsb.2014

Altmetric indicators

Cited by / Share

References

Academic. (2024, 19 sierpnia). Academic Dictionaries and Encyclopedias. https://en-aca¬demic.com/

Algeo, J. (1991). 50 Years Among the New Words. New York. Cambridge University Press.

Boelke, E.S. (2020, 23 czerwca). Neologisms: Formation Processes. English Explorations. https://englishexplorations.check.uni-hamburg.de/neologisms-formation-processes/

Britannica. (2024, 19 sierpnia). Encyklopædia Britannica. https://www.britannica.com/ biography/Frank-Herbert

Cambridge Dictionary. (2024, 19 sierpnia). Cambridge dictionary. https://dictionary.camb¬ridge.org/

Collins. (2024, 19 sierpnia). Collins Dictionary. https://www.collinsdictionary.com/

Diki. (2024, 19 sierpnia). Diki: Słownik angielsko-polski. https://www.diki.pl/

Encyklopedia PWN. (2024, 19 sierpnia). Encyklopedia PWN. https://encyklopedia.pwn.pl/

Fang, Y.Q. (2021). A Glimpse at the Study of English Neologism. Business Prospects, 2(2), 78–84.

Glosbe. (2024, 19 sierpnia). Słownik Glosbe. https://pl.glosbe.com/

Graf, M. (2023). Techniki tłumaczenia neologizmów absolutnych w niemieckim przekładzie Cyklu wiedźmińskiego Andrzeja Sapkowskiego. Rocznik Przekładoznawczy, 18, 49–66.

Guttfeld, D. (2012). Elementy kulturowe w angielsko-polskich przekładach science fiction i fan¬tasy. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Hejwowski, K. (2015). Iluzja przekładu. Wydawnictwo Naukowe Śląsk.

Herbert, F. (1965). Diuna. Chilton Books.

Herbert, F. (2024). Diuna. Dom Wydawniczy Rebis.

Hurtado Albir, A. (2001). Traducción y Traductología. Introducción a la Traductología. Cátedra.

Internetowy słownik łowiecki. (2024, 19 sierpnia). Internetowy słownik łowiecki. https:// slowniklowiecki.pl

Koźbiał, J. (2002). Język literatury pięknej jako język specjalistyczny. Języki Specjalistyczne, 2, 132–140.

Nagnajewicz, M. (1957). Neologizmy w teorii stylistycznej Cycerona i Kwintyliana. Roczniki Humanistyczne, 6(2), 29–55.

Newmark, P. (1988). A textbook of translation. Longman.

Nida, E. (1981). Zasady przekładu na przykładzie tłumaczenia Biblii. Pamiętnik Literacki, 72(1), 323–342.

Nord, C. (1993). La traducción literaria entre intuición e investigación. III Encuentros Com¬plutenses en torno a la traducción, 99–109.

Online Etymology Dictionary. (2024, 20 sierpnia). Online Etymology Dictionary. https:// www.etymonline.com/

Pieńkos, J. (2003). Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Zakamycze.

Potocka-Woźniak, A. (2017). Różnorodność neologizmów w opowiadaniu Stanisława Lema pt. Kongres futurologiczny. W: U. Sokólska (red.), Socjolekt-idiolekt-idiostyl: historia i współczesność, pod redakcją Urszuli Sokólskiej (s. 249–258). Wydział Filologiczny Uni¬wersytetu w Białymstoku.

Salich, H. (2018). Techniki i strategie tłumaczenia neologizmów autorskich. Polska literatura fantastyczna i fantastycznonaukowa w przekładach angielskich. Wydawnictwa Uniwersy¬tetu Warszawskiego.

Sławiński, J. (red.) (1988). Słownik terminów literackich. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Słownik języka polskiego PWN. (2024, 10 lipca). Słownik języka polskiego PWN. https://sjp. pwn.pl/

Słownik SJP. (2024, 10 lipca). Słownik języka polskiego sjp. https://sjp.pl/

Smykowski, M. (2022). Ekoprofetyzm Diuny Franka Herberta. Porównania, 1(31), s. 233.

Stefańska, E. (2016). Przekład literacki polskich i rosyjskich tekstów w kontekście komuni¬kacji międzykulturowej. Language and Literary Studies of Warsaw, 6, 109–134.

Vinay, J.P., & Darbelnet, J. (1995). Comparative Stylistics of French and English: A Methodology for Translation. John Benjamins.

Vinay, J.P., & Darbelnet, J. (2000). A Methodology for Translation. W: L. Venuti (red.), The Translation Studies Reader (s. 84–93). Routledge.

Waszkiewicz, M. (2022, 26 września). Diuna — książka. Wszystko, co warto wiedzieć o kultowej powieści Franka Herberta. Zwierciadło. https://zwierciadlo.pl/kultura/528598,1,diuna-¬-ksiazka-wszystko-co-warto-wiedziec-o-kultowej-powiesci-franka-herberta.read

Wikipedia. (2024, 10 lipca). Wikipedia. Wolna encyklopedia. https://pl.wikipedia.org

Wilczak, J. (2012). Roboty opowiadają bajki po węgiersku. Neologizmy w węgierskim prze¬kładzie Bajek robotów Stanisława Lema. Acta Philologica, 41(41), 152–158.

Wojtasiewicz, O. (1957). Wstęp do teorii tłumaczenia. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Zarzycki, Ł. (2017). Dylematy tłumacza Zastosowanie pięciu typów ekwiwalencji Kollera oraz modelu bezpośredniego i pośredniego Vinay i Darbelnet w tłumaczeniu terminologii medycz¬nej z języka angielskiego na polski. Wydawnictwo Naukowe Silva Rerum.