Dobro a interesy - ku hermeneutyce filozofii praktycznej

Piotr Machura

Data publikacji : 2013-08-30

Tom 49 Nr 4 (2013)

Dobro a interesy - ku hermeneutyce filozofii praktycznej

Piotr Machura

Abstrakt

Artykuł prezentuje hermeneutyczną analizę źródeł sposobów rozumienia moralności w zależności od przyjętych pojęć podstawowych. Zwraca tu uwagę zwłaszcza napięcie między klasycznym rozumieniem etyki, które właściwe jest myśli Arystotelesa, opartej na pojęciu dobra, a nowożytnym, zwłaszcza utylitarystycznym jej modelem, opartym na prymacie pojęcia interesu. W części pierwszej omówiono metafizyczne źródła pojęcia dobra oraz konsekwencje jego przyjęcia jako podstawy schematu pojęciowego fundującego klasyczną filozofię praktyczną. W części drugiej zwrócono uwagę na zmianę, jaką przynosi odrzucenie koncepcji Arystotelesa i pojawienie się nowych sposobów opisu sytuacji człowieka oraz realizacji jego podmiotowości, a także na konsekwencje wyłonienia się ekonomii jako nauki i jednocześnie podstawowej teorii działania. Następnie omówiono przynajmniej niektóre z najczęściej podnoszonych obiekcji wobec konsekwencji tych przemian. Efektem tej analizy jest postawienie pytania o możliwość przywrócenia koncepcji dobra jako nie tylko kluczowego terminu etyki, ale też szerszej koncepcji filozofii praktycznej. W części ostatniej analizie poddano niektóre z propozycji zgłaszanych w tej materii.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe:

Etyka, Filozofia moralna

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Machura, P. (2013). Dobro a interesy - ku hermeneutyce filozofii praktycznej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej W Poznaniu, 49(4). Pobrano z https://journals.wsb.poznan.pl/index.php/znwsb/article/view/1192

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Bibliografia

Anscombe E., Modern moral philosophy, "Philosophy" 1958, vol. 33, nr 124.

Arystoteles, Etyka nikomachejska, w: idem, Dzieła wszystkie, vol. 5, WN PWN, Warszawa 2002.

Arystoteles, Polityka, WN PWN, Warszawa 2004. Augustyn św., O naturze dobra, w: idem, Dialogi filozoficzne, Znak, Kraków 1999.

Beadle R., Knight K., Virtue and Meaningful Work, "Business Ethics Quarterly" 2012, vol. 22, nr 2.

Bentham J., Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, PWN, Warszawa 1958.

Berges S., Why the Capability Approach is Justified, "Journal of Applied Philosophy" 2007, vol. 24, nr 1.

Brewer A., Pre-Classical Economists in Britain, w: A Companion to the History of Economic Thought, red. W. J. Samuels, J. E. Biddle, J. B. Davis, Blackwell, Oxford 2003.

Dumont L., From Mandeville to Marx. The Genesis and Triumph of Economic Ideology, Chicago University Press, Chicago - London 1977.

Fritzhand M., O definicji moralności, w: idem, Etyka: pisma wybrane, red. P. J. Smoczyński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990.

Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, WN PWN, Warszawa 2004.

Grondin J., Wprowadzenie do hermeneutyki filozoficznej, Wyd. WAM, Kraków 2007.

Hare R. M., Myślenie moralne. Jego płaszczyzny, metody i istota, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.

Hobbes Th., Lewiatan czyli Materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, Fundacja Aletheia, Warszawa 2005.

Machiavelli M., Książę, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1979.

MacIntyre A., Dependent Rational Animals. Why Human Beings Need Virtues, Duckworth, London 1999.

MacIntyre A., Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, WN PWN, Warszawa 1996.

MacIntyre A., Freedom and Revolution, w: Alasdair MacIntyre's Engagement with Marxism. Selected Writings 1952-1974, red. P. Blackladge, N. Davidson, Brill, Leiden - Boston 2008.

MacIntyre A., How Aristotelianism Can Become Revolutionary: Ethics, Resistance, and Utopia, "Philosophy of Management" 2008, vol. 7, nr 1.

MacIntyre A., Moral philosophy and contemporary social practice: What holds them apart, w: idem, The Tasks of Philosophy. Selected Essays, t. 1, Cambridge University Press, Cambridge 2006.

Mandeville B., Bajka o pszczołach, PWN, Warszawa 1957.

Nussbaum M. C., Creating Capabilities. The Human Development Approach, Harvard University Press, Cambridge, Mass. - London 2011.

Nussbaum M. C., Human Functioning and Social Justice. In Defence of Aristotelian Essentialism, "Political Theory" 1992, vol. 20, nr 2.

Sen A., Capability and Well-Being, w: The Quality of Life, red. M. Nussbaum, A. Sen, Claredon Press, Oxford 1997.

Sen A., On Ethics and Economics, Blackwell, Malden - Oxford - Victoria 1988.

Sen A., Rozwój jako wolność, Zysk i S-ka, Poznań 2002.

Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, Znak, Kraków 2000.

Stasiuk T., Aż 136 mld USD "wyparowało" z S&P500 w 2 minuty, "Puls Biznesu" 24.04.2013, http:// www.pb.pl/3097857,48975,az-136-mld-usd-wyparowalo-z-s-p500-w-2-minuty