Specjalizacja turystyczna małych państw wyspiarskich globalnego Południa a poziom ich rozwoju społecznego, zamożności oraz ubóstwa

Michał Jasiński

doi:10.58683/sp.2068

Published : 2025-07-03

Vol. 47 No. 1 (2025)

Tourism Specialization of Small Island Developing States and Their Level of Human Development, Wealth and Poverty

Michał Jasiński

https://orcid.org/0000-0002-0546-5048

DOI: https://doi.org/10.58683/sp.2068

Abstract

The purpose of this article is to discuss the theoretical basis of the concept of Small Island States Developing States (SIDS), highlight controversies surrounding the criteria for classifying SIDS and examine the relationship between tourism specialization of individual SIDS and the level of their
human development, wealth and poverty. The importance of tourism in the group of 38 SIDS was
assessed using a composite index of tourism specialization based on data for 2023 regarding the
number of population and foreign tourists as well as the amount of tourism exports and GDP. The level of development and the standard of living were measured by the Human Development Index (HDI) and Gross National Income (GNI) per capita for 2022. The level of poverty was assessed by the Multidimensional Poverty Index (MPI) for 2022 and the share of people living below $2.15 per day (averaged for 2012–2023). Values of the composite index indicate that there are 5 countries which largely depend on tourism: Antigua and Barbuda, Bahamas, Maldives, Seychelles and St. Lucia. Taking into account the component measures of the index, 10 other countries can be included in the group: Barbados, Belize, Fiji, Grenada, Jamaica, Cape Verde, Samoa, St. Kitts and Nevis, St. Vincent and the Grenadines. All these countries are characterized by higher levels of human development, a higher standard of living and lower indicators of poverty.

Keywords:

Small Island Developing States, Socio-Economic Development, Tourism, Poverty

Details

References

Statistics

Authors

Download files

manuscript (Język Polski)

Citation rules

Jasiński, M. (2025). Tourism Specialization of Small Island Developing States and Their Level of Human Development, Wealth and Poverty. Studia Periegetica, 47(1), 2068. https://doi.org/10.58683/sp.2068

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Baldacchino, G. (2007). Introducing a World of Islands. W: G. Baldacchino (red.), A World of Islands,

An Island Studies Reader (s. 1–29). Institute of Island Studies, University of Prince Edward Island, Canada.

Bertram, G., & Poirine, B. (2020). Economics and Development. W: G. Baldacchino (red.), The Routledge International Handbook of Island Studies. A World of Islands (s. 202–246). Routledge.

Briguglio, L. (1995). Small Island Developing States and Their Economic Vulnerabilities. World Development, 23, 1615–1632. https://doi.org/10.1016/0305-750X(95)00065-K

Briguglio, L. (2011). Macroeconomics and the Maltese Economy. BDL Publishing.

Briguglio, L. (2018). Introduction. W: L. Briguglio (red.), Handbook of Small States. Economic, Social and Environmental Issues (s. 1–14). Routledge.

Briguglio, L., & Galea, W. (2003). Updating and augmenting the economic vulnerability index. Occasional Paper, Islands and Small States, Institute of the University of Malta, 4, 1–15.

Corden, W.M. (1984). Booming Sector and Dutch Disease Economic: Survey and Consolidation. Oxford Economic Papers, 36(3), 359–380.

Corden, W.M., & Neary, J.P. (1982). Booming Sector and De-industrialization in a Small Open Economy. Economic Journal, 92, 825–848.

Davenport, M. (2002). A Study of Alternative Special and Differential Arrangements for Small Economies. Commonwealth Secretariat.

Dudziński, J. (1992). Położenie geograficzne jako bariera rozwoju ekonomicznego. Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.

Encontre, P. (2004). SIDS as a category: adopting criteria would enhance credibility. W: Is a special treatment of small island developing States possible? UNCTAD.

Giezgała, J. (1969). Turystyka w gospodarce narodowej. PWE.

Giezgała, J. (1977). Turystyka w gospodarce narodowej. PWE.

Górska, A., & Jasiński, M. (2025a). Zastosowanie metody porządkowania liniowego TOPSIS jako uzupełniające kryterium klasyfikacji małych państw wyspiarskich Globalnego Południa. Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych, 26(1), 1–11. https://doi.org/10.22630/MIBE.2025.26.1.1

Górska, A., & Jasiński, M. (2025b). Metoda porządkowania liniowego TOPSIS jako narzędzie oceny zróżnicowania rozwoju społeczno-gospodarczego w małych państwach wyspiarskich Globalnego Południa. Współczesna Gospodarka, 19(1/S), 1–14. https://doi.org/10.26881/wg.2025.1/S.01

Hałaciński, P. (1970). Turystyka a międzynarodowy obrót ekonomiczny. Ekonomista, 5, 923–942.

Hałaciński, P. (1972). Ekonomiczne problemy współczesnej turystyki międzynarodowej. Ruch Turystyczny — Monografie, 11. SGPiS.

Hein, P. (2004). Small island developing States: origin of the category and definition issues. W: Is a special treatment of small island developing States possible?. UNCTAD.

Jasiński, M. (2006). Aspekty monokulturowe gospodarki turystycznej. Zeszyty Naukowe Kolegium Gospodarki Światowej, Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, 20, 92–102.

Jasiński, M. (2008). Turystyka a małe gospodarki wyspiarskie. Zeszyty Naukowe Kolegium Kolegium Gospodarki Światowej, Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, 23, 195–218.

Jasiński, M. (2017). Modele rozwoju gospodarczego a poziom rozwoju społecznego i zamożności w małych państwach wyspiarskich na świecie. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytetu Szczecińskiego, 49(2), 317–333. https://doi.org/10.18276/sip.2017.49/2-23

Jasiński, M. (2018). Nasycenie gospodarki turystyką a poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego w małych rozwijających się państwach wyspiarskich. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 32(2), 311–324. https://doi.org/10.24917/20801653.322.22

Jasiński, M. (2019). Turystyka i pomoc rozwojowa a poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego w państwach Południa o niekorzystnym położeniu geograficznym oraz najsłabiej rozwiniętych. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 33(3), 127–147. https://doi.org/10.24917/20801653.333.9

Jasiński, M. (2020a). Stages of Tourism Economy Penetration and the Phenomenon of Overtourism on Caribbean Islands. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 34(3), 150–166. https://doi.org/10.24917/20801653.343.10

Jasiński, M. (2020b). Podwójna izolacja jako determinanta rozwoju społeczno-ekonomicznego małych państw wyspiarskich Globalnego Południa. Studia Polityczne, 48(2), 261–284. https://doi.org/10.35757/STP.2020.48.2.10

Jasiński, M., & Górska, A. (2018). Turystyka, eksport towarowy, pomoc rozwojowa i przekazy jako narzędzia przełamania stagnacji społeczno-gospodarczej w pastwach Globalnego Południa o niekorzystnym położeniu geograficznym oraz najsłabiej rozwiniętych. Problemy Rolnictwa Światowego, 18(4), 199–208. https://doi.org/10.22630/PRS.2018.18.4.111

Jędrusik, M. (2005). Wyspy tropikalne. W poszukiwaniu dobrobytu. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Jędrusik, M. (2016). Wyspa, wyspiarskość, wyspowość. Refleksje o niejednoznaczności tych pojęć. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 33, 9–20.

Kachniewska, M., Niezgoda, A., & Pawlicz, A. (2012). Globalizacja i internacjonalizacja działalności turystycznej. W: M. Kachniewska, E. Nawrocka, A. Niezgoda, & A. Pawlicz (red.), Rynek turystyczny. Ekonomiczne zagadnienia turystyki (s. 182–221). Oficyna Wolters Kluwer Business.

Kuciński, K. (2015). Geograficzna perspektywa gospodarki. W: K. Kuciński (red.), Geografia ekonomiczna. Oficyna Wolters Kluwer Business.

MacFeely, S., Peltola, A., Barnat, N., Hoffmeister, O., & Hopp, D. (2021). Constructing a criteria-based classification for Small Island Developing States: an investigation. UNCTAD Research Paper, 66, 1–45.

McElroy, J.L. (2003). Tourism Development in Small Islands across the World. Geografiska Annaler, 85(B,4), 231–242.

McElroy, J.L. (2004). Global perspectives of Caribbean tourism. W: D.T. Duval (red.), Tourism in the Caribbean: Trends, Development, Prospects. Routledge.

McElroy, J.L. (2006). Small island tourist economies across the life cycle. Asia Pacific Viewpoint, 47(1), 61–77. https://doi.org/10.1111/j.1467-8373.2006.00303.x

McElroy, J.L., & de Albuquerque, K. (1998). Tourism penetration index in small Caribbean islands. Annals of Tourism Research, 25(1), 145–168. https://doi.org/10.1016/S0160-7383(97)00068-6

McElroy, J.L., & Parry, C.E. (2010). The characteristics of small island tourist economics. Tourism and Hospitality, 10, 315–328.

Padilla, A., & McElroy, J.L. (2005). Tourism Penetration Index in Large Islands: The Case of the Dominican Republic. Journal of Sustainable Tourism, 13(4), 353–372. https://doi.org/10.1080/09669580508668562

Podhorodecka, K. (2019). Turystyka na obszarach wyspiarskich wobec światowego kryzysu gospodarczego. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Randall, J.E. (2021). An Introduction to Island Studies. Rowman & Littlefield.

Rybczynski, T.M. (1955). Factor Endowment and Relative Commodity Prices. Economica, New Series, 22(88), 336–341.

Sachs, J. (2015). The Age of Sustainable Development. Columbia University Press.

Spencer, A. (2019). Travel and Tourism in the Caribbean. Challenges and Opportunities for Small Island Developing States. Palgrave Macmillan.

Stephenson, M.L. (red). (2023). Routledge Handbook on Tourism and Small Island States in The Pacific (s. 1–403). Routledge.

Taylor, J.E., & Lybber, T.J. (2020). Essentials Of Development Economics. University of California Press. The Dutch Disease. (1977, 26 listopada). The Economist, 82–83.

Todaro, M.P., & Smith, S.C. (2020). Economic Development. Pearson. UN. (1973). Proceedings of the United Nations Conference on Trade and Development. Third Session. Santiago de Chile, 13 April to 21 May 1972. Volume I, Report and Annexes. UNCTAD.

UN. (2020). Outcome of the comprehensive review of the LDC criteria. UN Department of Economic and Social Affairs Economic Analysis.

UN. (2024). Handbook on the Least Developed Country Category. UN Department of Economic and Social Affairs.

UNCTAD. (2022). Development and Globalization: Facts and Figures 2021. Small Island Developing States. UNCTAD.

UNCTAD. (2023). Crisis-resilient development finance. The Least Developed Countries Report 2023. UNCTAD.

UNDP. (2024a). Global Multidimensional Poverty Index. Poverty Amid Conflict. UNDP.

UNDP. (2024b). Human Development Report 2023/2024. UNDP.

UNWTO. (2024). International Tourism Highlights. UNWTO.

United Nations General Assembly. (1994). Global Conference on the Sustainable Development of Small Island Developing States, Barbados Program of Action. A/CONF.167/9. UNGA.

Wodejko, S. (1989). Ruch przyjazdowy z zachodu do wybranych państw socjalistycznych jako wyraz luki na europejskim rynku turystycznym. Monografie i Opracowania, 288, SGPiS.

Wodejko, S. (1998). Ekonomiczne zagadnienia turystyki, WSHiP.

World Bank. (2025, 10 marca). World Bank. https://data.worldbank.org/

Żelichowski, R. (2014). Nissologia — nauka o wyspach. W: R. Żelichowski (red.), Wyspy Unii Europejskiej. Bogactwo czy balast? Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.