"Determinanty infrastruktury podstawowej opieki zdrowotnej w miastach powiatowych województwa śląskiego wobec pandemii SARS-CoV-2"

Gracjan Chrobak

doi:10.58683/dnswsb.1951

Data publikacji : 2024-05-15

Tom 103 Nr 4 (2023)

"Determinanty infrastruktury podstawowej opieki zdrowotnej w miastach powiatowych województwa śląskiego wobec pandemii SARS-CoV-2"

Gracjan Chrobak

https://orcid.org/0000-0002-8595-4852

DOI: https://doi.org/10.58683/dnswsb.1951

Abstrakt

Niebagatelny wkład w zapewnienie ochrony zdrowia ich mieszkańcom wnoszą jednostki samorządu terytorialnego, zwłaszcza gminy miejskie. Stało się to szczególnie widoczne wówczas, gdy lekarze rodzinni pomagali w zapobieganiu i leczeniu koronawirusa. Celem niniejszego opracowania jest studium hierarchizacji zagęszczenia placówek podstawowej opieki zdrowotnej (dalej: POZ) 19 miast grodzkich województwa śląskiego (tzw. obiektów) w cieniu pandemii SARS-CoV-2. Badanie przeprowadzono w dwóch okresach: w roku 2020 (faza identyfikacyjna COVID-19) i w roku 2022 (faza adaptacyjna COVID-19). W ramach analizy porównawczej danych użyto metody sum standaryzowanych, posługując się technikami normalizacyjnymi, opartymi na standaryzacji, transformacjach ilorazowych oraz unitaryzacji stymulant i destymulant, w powiązaniu z taksonomiczną miarą rozwoju Z. Hellwiga. W następstwie postawionych w publikacji hipotez badawczych- H1: na sieć przychodni (PYP) (zmienna Y) na przełomie lat 2020/2022 oddziałują trzy czynniki (komponenty X_i): ilość przedszkoli na 1km² (PRP), liczba nowych mieszkań oddanych do użytku na 1km² (NMP) i długość sieci gazowej w km na 1 tys. mieszkańców (ŚGM); H2: nie stwierdza się wystąpienia znaczących różnic między składowymi Y oraz X_i w zadanym horyzoncie czasowym; H3: potwierdza się względnie duża dokładność dopasowania pojedynczych narzędzi pozycjonowania podaży POZ na Górnym Śląsku w latach 2020 i 2022, wskazując w 2022 r. na trzy dominujące ośrodki miejskie (o skrótach: SWI, KCE i CH). Podsumowując wyniki rankingów miast, najbardziej poprawiła się koniunktura infrastruktury medycznej w jednym przypadku (obiekt z kodem: SSN) (wzrost o +2 miejsca). W dwóch położenie najbardziej się pogorszyło (aglomeracje o skrótach: MYS i TCH) (spadek o -2 miejsca).

Słowa kluczowe:

wielowymiarowa analiza porównawcza, ranking obiektów, pandemia, podstawowa opieka zdrowotna, jednostki samorządu terytorialnego, województwo śląskie

Inne teksty tego samego autora

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Chrobak, G. (2024). "Determinanty infrastruktury podstawowej opieki zdrowotnej w miastach powiatowych województwa śląskiego wobec pandemii SARS-CoV-2". Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej W Poznaniu, 103(4). https://doi.org/10.58683/dnswsb.1951

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Bibliografia

Aczel, A.D. (2000). Statystyka w zarządzaniu. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bąk, A. (2016). Porządkowanie liniowe obiektów metodą Hellwiga i TOPSIS — analiza porównawcza. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Taksonomia, 26(426), 23 i 26. https://doi.org/10.15611/pn.2016.426.02

Dmitruk, J., & Gawinecki, J. (2017). Metody wielowymiarowej analizy porównawczej — budowa i zastosowanie. Biuletyn WAT, LXVI(4), 107.

Gawinecki, J.A., Gawinecka, A., Kowalski, L. i in. (2008). Ekonometria w zadaniach. Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. R. Łazarskiego.

Jóźwiak, J., & Podgórski, J. (2006). Statystyka od podstaw. PWE.

Kowalewski, G. (2006). Metody klasyfikacji i porządkowania. W: A. Stanimir (red.), Analiza danych marketingowych. Problemy, metody, przykłady (s. 101–102, 119–121, 124–125). Wyd. AE we Wrocławiu.

KRP. (1997). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483 z późn. zm.

Ostasiewicz, S., Rusnak, Z., & Siedlecka, U. (2006). Statystyka. Elementy teorii i zadania. Wydawnictwo AE we Wrocławiu.

Perło, D. (2014). Modelowanie zrównoważonego rozwoju regionów. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.

Pociecha, J. (2008). Rozwój metod taksonomicznych i ich zastosowań w badaniach społeczno-ekonomicznych. Główny Urząd Statystyczny. https://stat.gov.pl

Rocznik Statystyczny Województwa Śląskiego. (2020, 30 grudnia). Urząd Statystyczny w Katowicach. https://katowice.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-wojewodztwa-slaskiego-2020,4,20.html

Rocznik Statystyczny Województwa Śląskiego. (2022, 30 grudnia). Urząd Statystyczny w Katowicach. https://katowice.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/roczniki-statystyczne/rocznik-statystyczny-wojewodztwa-slaskiego-2022,4,22.html

Serwis MZ i NFZ. (2024, 5 lutego). Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia. https://pacjent.gov.pl/system-opieki-zdrowotnej

Sobczyk, M. (1994). Statystyka. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Uopoz. (2021). Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 maja 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej. Dz. U. 2021, poz. 1050.

Uosg. (2022). Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 4 listopada 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Ustawy o samorządzie gminnym. Dz. U. 2023, poz. 40.

Uoś. (2022). Obwieszczenie Marszałka Sejmu RP z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Dz. U. 2022, poz. 2561.

Ustawa. (2006). Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym. Dz. U. 2023, poz. 1541.

Walesiak, M. (2014). Przegląd formuł normalizacji wartości zmiennych oraz ich własności w statystycznej analizie wielowymiarowej. Przegląd Statystyczny, 61(2), 364–365, 367–368.